Kerk in Baambrugge

Heb jij goede hoop voor de wereld? Ben je een optimist, of eerder een pessimist? Is jouw hoop volledig afhankelijk van hoe de dingen lopen in de wereld, in jouw leven, of is er ook zoiets als hoop voorbij de veranderende omstandigheden? 

Elk goed feest vraagt om voorbereiding. Zo geldt dat ook voor Kerst. De voorbereidingstijd van Kerst noemen we Advent en dat betekent: “God komt naar ons toe.” Met Kerst vieren we dat God naar ons toe gekomen is, maar totdat het zover is zijn we in verwachting, wachten we op deze Redder van de wereld. En dat wachten is tegelijk een waken. Zoals de poortwachter waakt over de stad, of zoals iemand waakt aan het sterfbed. In spannende tijden wil je niet wegsukkelen. God verwachten kan dus geen passieve houding zijn, in God geloven mag dus nooit een escapisme betekenen die ons in slaap houdt. Het is waken, waakzaam zijn, oplettend, alert voor wat er om ons heen gebeurt. Dichtbij, in onze eigen levens, maar ook maatschappelijk en wereldwijd. Waken betekent handelen en spreken als dat nodig is, opkomen voor gerechtigheid en vrede. Dat waken is een kernbegrip tijdens Advent.  

In deze donkerste dagen van het jaar, kijken we uit naar de komst van het licht. Dat kunnen we vertalen naar: we staan stil bij de duisternis van deze tijd, in onszelf en in anderen, en kijken uit naar de komst van de Zon van Gerechtigheid, zoals Jezus ook wel genoemd wordt. En wij worden opgeroepen om die toekomst van licht, nu al aan te trekken, ons ermee te bekleden. Onze hoop voor de toekomst, omdat zij in Gods handen ligt, trekken we aan om nu licht te brengen.  

Hoop is een kracht die ons helpt om het goede te blijven doen, zelfs als de omstandigheden steeds verder verslechteren. Hoop ligt verankerd voorbij de horizon. Hoop blijft het kompas en het vuur waarmee we het goede kunnen blijven doen, los van alle omstandigheden, zelfs als lijden en de dood dreigen. Vaclav Havel zegt het zo: “Hoop is niet hetzelfde als optimisme. Evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Wel de zekerheid dat iets zinvol is ongeacht de afloop, het resultaat.” 

De wereld is echter niet simpelweg onder te verdelen in duister en licht, of in kwaad en goed. Zelfs als populisten ons dat graag willen laten geloven door steeds naar anderen te wijzen. De komst van de Zon van Gerechtigheid geeft zoveel licht dat we niet voorbij kunnen gaan aan onze eigen tekorten en gebreken. Een strijd tegen het duister is altijd ook een strijd tegen onszelf. En vreemd genoeg ligt daar iets troostrijks in, want daarin ligt de solidariteit en universaliteit tussen mensen: we zijn allemaal kwetsbaar, schieten allemaal tekort en verlangen allemaal naar liefde. Niks menselijks is ons vreemd. En wat is het dan goed om ons anker van hoop voorbij de horizon te hebben liggen van wat mensen allemaal zelf menen te kunnen controleren. Niet als een escapisme, maar als een waken voor Gods toekomst die op ons toekomt. Een toekomst die we hebben leren kennen in dat kindje waar we binnenkort het feest van vieren.