Dominee Jerrit
Overdenking: Door machten gegijzeld?
11 april 2022
Hoe reageer jij op de dreigingen van deze tijd? De pandemie is nog niet voorbij of we zien Rusland Oekraïne binnenvallen. En op de achtergrond speelt nog altijd die grootste crisis, die van het klimaat. Je kunt er boos van worden, verdrietig of bang en onzeker. Je kunt je tamelijk machteloos voelen bij zoveel wereldproblematiek. In Bijbelse taal zou je kunnen zeggen: we voelen ons overgeleverd aan machten waar wijzelf nauwelijks invloed op hebben. We zijn afhankelijk van een groep wetenschappers voor de bestrijding van een machtige pandemie. We zijn afhankelijk van een handjevol wereldleiders als het gaat om de oorlog in de Oekraïne. Afhankelijk van een dictator, van wie we moeilijk kunnen voorspellen wat hij precies van plan is.
Maar als het om die grootste crisis gaat, de klimaatverandering, dan voelen we wel aan dat de meesten van ons meedraaien in een systeem van consumeren en comfort, dat teveel van de aarde vraagt om het nog lang vol te kunnen houden op deze manier. Een systeem dat zo comfortabel is (ik spreek hier zeker ook voor mijzelf) dat andere mensen op deze wereld er ook van willen proeven en hun leiders zeggen: “nu is het onze beurt om een graantje mee te pikken.” Het is mogelijk dat de technologische ontwikkelingen (hernieuwbare energie, hergebruik van grondstoffen, vleesvervangers, etc.) kunnen helpen om niet teveel te hoeven inleveren op onze huidige welvaart, maar de meeste deskundigen zijn het er wel over eens dat dit onvoldoende is om de klimaatverandering voldoende te beperken. Kortom, we moeten ons consumptiegedrag gaan aanpassen, anders wordt de aarde op termijn een ongeschikte woning voor de hoeveelheid mensen die er nu op leven. We zouden hier ook over een vernietigende macht moeten spreken, die ver boven onze individuele macht uitgaat, maar waar wij helaas ook een bijdrage aan leveren. We staan niet als zuivere zielen aan de zijlijn. De Bijbel zegt het eigenlijk heel duidelijk: alle mensen maken onderdeel uit van de machten van Zonde en Dood. We zijn er slachtoffer van en dader aan. Dat betekent niet dat het om het even is hoe jij je in dit complex opstelt, integendeel. Het betekent dat het erom spant hoe jij je in dit alles opstelt.
En dit brengt ons bij de Goede Week, de aanloop naar Pasen. God heeft de mensen en zijn schepping zo lief, dat Hij zijn eigen Zoon heeft gestuurd om redding te brengen. Maar die liefde is geen sentimentele liefde, want zij verdraagt geen onrecht, geen vernietigende machten en krachten. Van Palmpasen naar Goede Vrijdag is één liefdesbeweging van God naar ons mensen toe en een diep mysterie. We geloven in een God die mens geworden is en geleden heeft. In Christus worden alle kwade machten in en buiten ons aan het kruis gespijkerd. Ze kunnen en mogen niet blijven bestaan. Het kruis is zo de vooruitgeschoven eindoverwinning van God op deze machten. En van ons wordt geloof gevraagd in deze God, in deze Christus. En als we bij Hem komen, als we proeven hoe diep die liefde van God voor ons mensen gaat, dan komt er een vreugde vrij en een vrijheid. En dan volgt de conclusie: Gods offer is uiterst kostbaar. Ik wil meedoen, ik moet meedoen, aan die continue liefdesbeweging van God naar ons mensen toe, waarin onrecht geen plaats mag hebben en waarin Hij ons nooit loslaat. En aan het leven van Jezus kunnen we zien dat deze beweging betekent dat dit niet zonder weerstand gaat, zonder kruisdragen. En we weten ook dat het een weg blijft, voor ons mensen, van vallen en opstaan. Maar de hoop houdt ons gaande. Want we weten van Pasen, van het feest van de opstanding, van de erfenis aan ons beloofd. Gods liefdesbeweging is geen wanhoopsdaad die eindigt in een fiasco, maar wijst ons naar het ware leven, door God bedoeld. Een groter feest is er niet!
Hoe reageer jij op de dreigingen van deze tijd? De pandemie is nog niet voorbij of we zien Rusland Oekraïne binnenvallen. En op de achtergrond speelt nog altijd die grootste crisis, die van het klimaat. Je kunt er boos van worden, verdrietig of bang en onzeker. Je kunt je tamelijk machteloos voelen bij zoveel wereldproblematiek. In Bijbelse taal zou je kunnen zeggen: we voelen ons overgeleverd aan machten waar wijzelf nauwelijks invloed op hebben. We zijn afhankelijk van een groep wetenschappers voor de bestrijding van een machtige pandemie. We zijn afhankelijk van een handjevol wereldleiders als het gaat om de oorlog in de Oekraïne. Afhankelijk van een dictator, van wie we moeilijk kunnen voorspellen wat hij precies van plan is.
Maar als het om die grootste crisis gaat, de klimaatverandering, dan voelen we wel aan dat de meesten van ons meedraaien in een systeem van consumeren en comfort, dat teveel van de aarde vraagt om het nog lang vol te kunnen houden op deze manier. Een systeem dat zo comfortabel is (ik spreek hier zeker ook voor mijzelf) dat andere mensen op deze wereld er ook van willen proeven en hun leiders zeggen: “nu is het onze beurt om een graantje mee te pikken.” Het is mogelijk dat de technologische ontwikkelingen (hernieuwbare energie, hergebruik van grondstoffen, vleesvervangers, etc.) kunnen helpen om niet teveel te hoeven inleveren op onze huidige welvaart, maar de meeste deskundigen zijn het er wel over eens dat dit onvoldoende is om de klimaatverandering voldoende te beperken. Kortom, we moeten ons consumptiegedrag gaan aanpassen, anders wordt de aarde op termijn een ongeschikte woning voor de hoeveelheid mensen die er nu op leven. We zouden hier ook over een vernietigende macht moeten spreken, die ver boven onze individuele macht uitgaat, maar waar wij helaas ook een bijdrage aan leveren. We staan niet als zuivere zielen aan de zijlijn. De Bijbel zegt het eigenlijk heel duidelijk: alle mensen maken onderdeel uit van de machten van Zonde en Dood. We zijn er slachtoffer van en dader aan. Dat betekent niet dat het om het even is hoe jij je in dit complex opstelt, integendeel. Het betekent dat het erom spant hoe jij je in dit alles opstelt.
En dit brengt ons bij de Goede Week, de aanloop naar Pasen. God heeft de mensen en zijn schepping zo lief, dat Hij zijn eigen Zoon heeft gestuurd om redding te brengen. Maar die liefde is geen sentimentele liefde, want zij verdraagt geen onrecht, geen vernietigende machten en krachten. Van Palmpasen naar Goede Vrijdag is één liefdesbeweging van God naar ons mensen toe en een diep mysterie. We geloven in een God die mens geworden is en geleden heeft. In Christus worden alle kwade machten in en buiten ons aan het kruis gespijkerd. Ze kunnen en mogen niet blijven bestaan. Het kruis is zo de vooruitgeschoven eindoverwinning van God op deze machten. En van ons wordt geloof gevraagd in deze God, in deze Christus. En als we bij Hem komen, als we proeven hoe diep die liefde van God voor ons mensen gaat, dan komt er een vreugde vrij en een vrijheid. En dan volgt de conclusie: Gods offer is uiterst kostbaar. Ik wil meedoen, ik moet meedoen, aan die continue liefdesbeweging van God naar ons mensen toe, waarin onrecht geen plaats mag hebben en waarin Hij ons nooit loslaat. En aan het leven van Jezus kunnen we zien dat deze beweging betekent dat dit niet zonder weerstand gaat, zonder kruisdragen. En we weten ook dat het een weg blijft, voor ons mensen, van vallen en opstaan. Maar de hoop houdt ons gaande. Want we weten van Pasen, van het feest van de opstanding, van de erfenis aan ons beloofd. Gods liefdesbeweging is geen wanhoopsdaad die eindigt in een fiasco, maar wijst ons naar het ware leven, door God bedoeld. Een groter feest is er niet!
terug